Hugo Raes, zijn boeken en zijn bibliotheek.

Een bijzondere boekenmarkt

“Mijn vader had een grote bibliotheek. Wat we er mee moesten doen, daar hebben mijn zuster Carina en ik veel over gedacht en gepraat. Wat doen we met zoveel boeken? Ik heb thuis zelf een grote bibliotheek, mijn zuster ook en die van mijn vader er dan nog bij? Dat was onmogelijk.”

Over hoeveel boeken spreken we dan ongeveer?

“Ik heb geen idee, duizenden. Wat gingen we daarmee doen? Uitdelen aan vrienden en kennissen?

Een deeltje schenken aan de erfgoedbibliotheek op het Conscienceplein. Een deeltje aan het Letterenhuis. En dan kwam ik op het idee om de mensen van boekhandel en uitgeverij Cosimo (nvdr voorheen uitgeverij Karakters die in 2020 de roman ‘De Vadsige Koningen’ van Hugo Raes heruitgaven) te contacteren. Die waren daar enthousiast voor het idee een verkoop te houden. En dus komt er binnenkort een boekenmarktje dat samenvalt met Lambermontmartre.

Die bibliotheek van mijn vader is heel gevarieerd. Mijn vader was erg geboeid door de Engelse literatuur, de Angelsaksische literatuur, die de Amerikaanse en Engelse soldaten in 1944 in Antwerpen bijhadden. Hij wou zijn Engels oefenen en ging praten met die gasten. Zo geraakte hij geïnteresseerd in Hemingway en anderen. Mijn vader schreef ook artikelen over de zogenaamde beatgeneration (Kerouac, Ginsberg, Bukowski, Burroughs en anderen). Hij vond dat heel levendige literatuur, zoals jazz.

Vermits hij ook boekenrecensies schreef voor o.a. ‘De Vlaamse Gids’ en ‘De Nieuwe Gazet’ kreeg hij ook veel boeken toegestuurd. Vele van die boeken zijn nu misschien moeilijk te vinden. Dat geldt trouwens ook voor de boeken geschreven door mijn vader."

Over het oeuvre van Hugo Raes

"De vadsige koningen heb ik laatst nog eens herlezen, toen het heruitgegeven werd bij uitgeverij Karakters. Een met veel lof onthaald tijdsdocument over de naoorlogse periode. Een lange innerlijke monoloog o.a. over zijn leven en het leven. En wat mij in de tijd ook erg boeide was Het smarán. Daar komen heel veel geschiedkundige dingen in voor.

Verder schreef hij sciencefiction boeken of toekomstromans: De lotgevallen, en Reizigers in de anti-tijd: hoe ontsnappen aan ons dagelijks absurd leven en zoeken naar een andere maatschappij, een ander leven. Die, samen met een aantal kortverhalen, springen er voor mij uit.

Begin jaren ‘60 tot en met eind jaren ‘80 was zijn creatieve topperiode. Hij was een vrolijk, opgewekt iemand, maar had ook een duistere kant. Hij gidste ons door boeken. Je moet dit eens lezen, je moet dat eens lezen. En ik was vooral geboeid door de Amerikaanse literatuur uit de jaren ‘60-‘70.

Mijn zuster en ik zijn opgegroeid in een heel vrijgevochten, modern, progressief gezin. Wij waren ook naturisten, gingen op reis naar Sardinië, Corsica, Joegoslavië. Er was geen nut om ons af te zetten tegen onze ouders, wat leeftijdsgenoten wel deden. Was dat misschien omdat mijn vader zich zelf ook afzette tegenover de wereld? Ik denk het wel, ja. En dan was er ook heel die groep progressieve kunstenaars, langharige figuren en artiesten die zich afzetten tegen de maatschappij. Velen kwamen bij ons over de vloer. Remco Campert bijvoorbeeld was een goede vriend des huizes. En altijd stond er jazz op."

Welke leestips heb je zelf?

Remco Campert: werd ook door ons vader regelmatig aangehaald. En dan natuurlijk ook de Engelse en Amerikaanse schrijvers: Hemingway.

En misschien een klein beetje luguber, maar ik hou wel van oorlogsverhalen. Echte dingen die gebeurd zijn.

Curzio Malaparte: Kaputt. Over een Joods getto in Warschau. Dat soort dingen vind ik wel heel boeiend.

Anatoly Kuznetsov: Babi Yar, over Oekraïne, over de Duitsers, over de massamoord op 30.000 Joden. Op een rijtje gezet, gemitrailleerd, in het ravijn, zand erover, volgende rij, weer zand erover, een horrorverhaal. Dat moet je zeker lezen. Het is een nieuwe vertaling van 2024, in een ongecensureerde versie. In het boek staat in gewoon lettertype de tekst en in vetgedrukt de gecensureerde versie van de Russen. Dat is zeer interessant om te lezen: je ziet wat de Russen er destijds hebben uitgehaald. Het is relevant omdat het speelt in Kiev, in Oekraïne, en een aantal dingen zijn zeer herkenbaar. Toen waren het de Duitsers tegen de Russen, nu zijn het de Russen tegen de Oekraïners. En het is geschreven, dat is het waanzinnige, zoals het gezien is door een kind van 14 jaar. Het is ongelooflijk geschreven. Het leest als een trein. Horror, puur horror. En altijd honger. Altijd maar honger lijden. En verstoppen en wegkruipen. Het is horror, maar het is ook... de waanzin van de realiteit.

Wat ik ook graag lees zijn reisboeken. Ik heb recent van onze Antwerpse vriend Rond de Kaap gelezen, geschreven door Tom Dieusaert.

Recent las ik ook nog De Brug, een ongewoon, waanzinnig verhaal geschreven door een Nederlandse journalist, Jan van der Ven. Er is een brug door Eiffel gebouwd, die van de Eiffeltoren, een grote spoorwegbrug gebouwd in het Catalaanse dorp Colera, net over de Franse grens, aan de kant van de Middellandse Zee. En Franco heeft verschillende keren geprobeerd die brug te bombarderen, maar dat lukte maar niet. Altijd ernaast, maar het dorp daaronder was de sigaar: helemaal platgebombardeerd, maar de brug dus niet. Die Jan van der Ven had met zijn ouders een huisje, een vakantiehuisje, niet ver daarvandaan en langzamerhand hoorde hij de verhalen van de mensen en is dat gaan verder uitspitten. Zeer interessant."

Nog een bolleke?

"Ja, nog een bolleke."